Eerste stappen gezet naar verbeterde Participatiewet

De ergste hardheden zijn nu hersteld, maar uiteindelijk moet de Participatiewet helemaal worden herzien om mensen te ondersteunen op een manier die bij hun behoeften past. Hier heeft de LCR zich steeds sterk voor gemaakt. Ook in de toekomst zet de LCR zich in om de positie van mensen in de bijstand te verbeteren.

In de aangenomen wet zijn veel voorstellen terug te vinden die de LCR (via bijvoorbeeld het Signaleringsteam) heeft ingebracht of altijd heeft ondersteund.
• De bijverdiengrenzen worden opgerekt. Voor iedereen moet het mogelijk zijn om een jaar lang - eventueel mag het langer - ongestraft 15 procent bij te verdienen naast een bijstandsuitkering. Op die manier kan iemand mogelijk de stap naar betaald werk zetten en in elk geval voldoende inkomen verdienen. Het lijkt weinig, die 15 procent, maar daarmee komen bijvoorbeeld toeslagen die iemand ontvangt niet in gevaar.
• Verrekening van inkomsten uit een uitkering met arbeid wordt eenvoudiger gemaakt waardoor fouten minder vaak hoeven voor te komen.
• Er komt een bufferbudget voor mensen met inkomens die van maand tot maand kunnen verschillen, waardoor zij veel minder snel in financiële nood komen. Dit voorstel heeft de LCR ingebracht in de Commissie sociaal minimum.
• De vier weken zoektermijn voor jongeren hoeft niet meer te worden toegepast. Dit was een dringende wens van de LCR omdat overal uit het land signalen kwamen dat jongeren hierdoor alleen maar in de financiële problemen raakten.
• Als iemand tijdelijk (maximaal 6 maanden) verblijft bij iemand met een uitkering uit de Participatiewet, dan hoeft de kostendelersnorm niet meer te worden toegepast. Dit speelt bijvoorbeeld bij mensen die uit de gevangenis komen. Ook mensen die voor zorg tijdelijk elders verblijven, komen zo niet in de problemen.

Niet alle wensen van de LCR zijn overgenomen. Het was de LCR een lief ding geweest als gemeenten automatisch een extra uitkering hadden kunnen toekennen via de categorale bijzondere bijstand zonder dat mensen daar elk jaar weer om moeten vragen, zoals de automatische verstrekking van een minima-toeslag. Dat is logisch als de situatie van mensen niet verandert. Met de stappen die nu worden gezet in Spoor 1 is al veel scheefs toch wel enigszins recht getrokken. De LCR blijft zich inzetten voor een passende Participatiewet waar bijna 400.000 mensen van afhankelijk zijn.

Als ook de Eerste Kamer akkoord gaat met dit wetsvoorstel kunnen de eerste maatregelen per 1 januari 2026 worden ingevoerd.