Blog Amma Asante: vooruit

Op het bureau werd met veel toewijding en humor keihard gewerkt aan verbetering van wetgeving, beleid en uitvoering voor mensen in kwetsbare posities. Het bureau van de LCR is klein, maar desondanks lukte het ons telkens weer om de stem van cliënten te laten horen bij beleidsmakers, bestuurders, politici en bewindslieden over vraagstukken als de algemene nabestaandenwet, de Wajong, de banenafspraak, armoede en schulden en de Participatiewet. 

We hebben voorstellen gedaan om de inkomens en arbeidsmarktpositie van cliënten te verbeteren. Veel van ons werk vindt achter de schermen en met overlegpartners plaats. Toch gebeurde het regelmatig dat we werden geciteerd bij debatten in de Tweede Kamer of in het nieuws kwamen zoals bij de wetsbehandeling over harmonisering van de Wajong en bij de bespreking van de wijziging van de Participatiewet. 

Ver voor het SCP in november met zijn vernietigende rapport kwam, merkten wij bij het uitvoeren van de cliëntentoets dat voor veel mensen met een beperking de Participatiewet een mismatch is. We hebben, samen met Noortje van Lith, gepleit voor een inclusietoeslag waar veel Kamerleden zich achter schaarden. Het Kabinet is (nog) niet bereid om het voorstel over te nemen, maar het begin is gemaakt.

Wat onze inbreng betreft, kijk ik tevreden terug op 2019 en hoopvol naar 2020. En dan bedoel ik dat ik hoop dat er een aantal dingen veranderen.

De rijkste 1 procent van de huishoudens in Nederland kreeg er ruim 13 miljard euro bij en bezit nu gemiddeld 4,3 miljoen euro. Dat is bijna anderhalve ton meer dan een jaar eerder.

In ditzelfde land moeten 224.000 huishoudens langer dan 4 jaar rond zien te komen van een (te) laag inkomen, heeft 1 op de 5 huishoudens risicovolle schulden, behoren 1,2 miljoen huishoudens tot de onzichtbare schuldenaren die geen gebruik maken van formele schuldhulpverlening, hebben 850.000 mensen te weinig geld om in hun basisvoorzieningen te voorzien, leven 421.000 kinderen onder de armoedegrens en is het gebruik van voedselbanken toegenomen en is ook het aantal daklozen gestegen.

In 2019 laat ik graag de terugtrekkende onbereikbare en ontoegankelijke overheid achter die, zo rapporteerde de Nationale Ombudsman, steeds meer overhevelt naar zelfs particuliere instanties. Juist in tijden waar zoveel inwoners aan de kant staan, is een sterke en zichtbare overheid een noodzaak. Burgers weten nu niet meer tot wie zij zich moeten richten wanneer dingen fout lopen en zij vastlopen. Het ziet ernaar uit dat de overheid de meeste inspanning vraagt van burgers die dat het minste kunnen opbrengen. Dat kan anders!

2019 was ook het jaar van het faillissement van de overheid op vele terreinen. Ik noem de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst. Het faillissement van de decentralisaties van de drie wetten op het gebied van Jeugdzorg, Wmo en Participatiewet. Na vijf jaar decentralisatie is de belofte van goedkopere doch betere zorg, meer zelfredzaamheid, meer maatwerk, meer aandacht voor preventie en meer samenwerking tussen hulpverleners maar ten dele uitgekomen. Gemeenten kampen met tekorten, burgers met lange wachtlijsten en zij kunnen niet rekenen op de juiste zorg. Ik wens voor 2020 een omslag.

Ik neem alle indrukwekkende verhalen van mensen mee naar 2020. Eén springt er voor mij uit. Een verhaal dat mij heeft laten zien dat het ons allemaal kan overkomen en dat we dáárom moeten zorgen voor goede regelingen.

Een man die zijn leven prima op orde had: een goede baan, een mooi huis, gelukkig getrouwd en een prachtig gezin. Door een samenloop van omstandigheden – zoals dat meestal gaat – verloor hij in een paar jaar tijd alles. Zijn baan, zijn huis, zijn huwelijk en zijn gezondheid. Hij werd uit de schuldhulpverlening gegooid omdat de gemeente erachter kwam dat zijn zus hem af en toe geld toestopte. Dat werd gezien als fraude.
Van zijn problematische schulden komt hij nooit meer af. Hij is nu begin 60, doet vrijwilligerswerk en vraagt aandacht voor de armoedeproblematiek. Ik ga met schulden mijn kist in, zie hij. Wie zijn begrafenis moet bekostigen, weet hij niet.

Moge 2020 het jaar worden waarin mensen met problematische schulden de kans krijgen om een schuldenvrij leven op te bouwen. Ik kijk uit naar een nieuwe jaar waarin het verschil tussen arm en rijk afneemt. Ik kijk uit naar een landelijke regeling voor mensen met problematische schulden naar voorbeeld van de gemeente Amsterdam. Op mijn wensenlijstje staat ook een uitkering voor minima in plaats van de afhankelijkheid van ingewikkelde toeslagen. En tenslotte zie ik heel graag een inkomensregeling voor mensen met een beperking die wel werken maar niet in staat zijn om fulltime te werken.

Ik wens voor 2020 dat er weer wordt geïnvesteerd in mensen!

Het wordt weer een druk jaar voor de LCR.

Alle goeds namens het bestuur én alle medewerkers.

Amma Asante

LCR-voorzitter