Blog Amma Asante: volwassenen met beperkt budget gratis in het ov

Deze week las ik in de krant dat D66 en PvdA willen dat kinderen voortaan op woensdagmiddag en in het weekend gratis met het openbaar vervoer kunnen reizen.

OV-utrecht-shutterstock_1511359112

Een sympathiek idee, maar ik vraag mij echt af of dit zoden aan de dijk gaat zetten. De kinderen moeten dan wel onder begeleiding van een volwassene reizen, maar voor hen wordt niets geregeld. Zij moeten gewoon blijven betalen.

Ik trek de toegevoegde waarde van dit voorstel dan ook in twijfel. Wat je ook regelt voor kinderen, als je niets doet voor de ouders, zal het beoogde effect uitblijven. Vooral ook omdat bij gezinnen met weinig geld uitstapjes op de laatste plek van hun lijst met noodzakelijkheden staan. Denk hierbij niet alleen aan de bezoekjes aan opa en oma, maar ook aan de bioscoop, de dierentuin of naar buitenschoolse activiteiten zoals dans- en muziekles. Gezinnen die weinig geld te besteden hebben, betalen eerst hun vaste lasten zoals wonen, zorgverzekeringen en later volgt eten, drinken, kleding en schoeisel en daarna pas de uitstapjes. En het zijn juist die leuke uitstapjes of deelname aan sport, muziek of danslessen die ervoor zorgen dat de kinderen even uit de stresssituatie van geldgebrek, armoede en schulden kunnen treden om onbekommerd plezier te hebben. Naast plezier leveren sport, muziek en dans ook een positieve bijdrage aan de ontwikkeling van kinderen.

Ik moet denken aan het gezin van vader en moeder met vier schoolgaande kinderen in Haarlem. Ik sprak hen een paar jaar geleden in het kader van een onderzoek naar armoede en culturele participatie van kinderen uit minimagezinnen. Ik zocht uit wat de beweegredenen waren voor gezinnen om hun kinderen niet deel te laten nemen aan culturele en sportactiviteiten. De conclusie was dat de drempels voor participatie neer kwamen op: geld, onbekendheid met de fondsen, onbekendheid met het aanbod in de wijk, en de logistiek van het halen en brengen. Wat bleek namelijk: in de loop van de jaren is het aanbod van jeugdtheater en muziekinstellingen op wijkniveau enorm verschraald. Aanbieders van culturele activiteiten gaven destijds aan dat zij, mede door bezuinigingen, voornamelijk kinderen uit betere milieus bereiken. Zij zouden graag zien dat meer kinderen komen, maar zij vestigen zich voornamelijk in de ‘betere wijken’ omdat daar ouders wonen die de lessen kunnen betalen. Daardoor zijn zij minder aanwezig in wijken waar mensen wonen met weinig geld.

Dit gezin zat in de schuldhulpverlening en had per week ongeveer 80 euro te besteden. 80 euro voor eten, drinken, kleding, reizen en eventuele feestjes, verjaardagen en buitenschoolse activiteiten van de kinderen. Iedereen die kan rekenen weet dat het godsonmogelijk is om dit te bolwerken met 80 euro per week. De 80 euro ging dus naar de meest noodzakelijke uitgaven zoals eten en drinken. De moeder vertelde dat het voor haar zelfs een probleem was om de bus te pakken naar de voedselbank. Buskaartjes betalen voor vier kinderen om naar de stad te reizen voor muziek of danslessen zou helemaal moeilijk zijn. ‘Het moet allemaal op de fiets te berijden zijn en anders gaat het feestje niet door’, gaf zij aan.

En zo is de cirkel weer rond. De overheid bezuinigt op het aanbod en creëert een gat, de markt stapt in dit gat en vervolgens zijn het alleen de financieel draagkrachtige ouders die hun kinderen kunnen laten participeren en staan de gezinnen met weinig geld in de kou. Want de instellingen trekken weg uit de arme wijken en gaan de financieel draagkrachtige ouders achterna. De financieel minder draagkrachtige ouders blijven achter met een verschraald aanbod en hoge reiskosten als ze wél iets willen ondernemen. Met name jonge kinderen werden hiervan de dupe omdat zij niet makkelijk op de fiets konden stappen om naar het aanbod in de stad toe te reizen. Je laat jouw dochter van zes immers niet alleen op de fiets naar de stad rijden.

Een bemiddelaar – tussen ouders en instellingen – die ik sprak gaf dit ook aan: ‘Kinderen gaan niet naar buiten de wijk voor lessen. Omdat ouders het vervoer niet hebben of geen tijd hebben. Of er zijn broertjes en zusjes waardoor ze het logistiek niet voor elkaar krijgen. Voor gezinnen met geld is het makkelijker.’

Kortom: een super sympathiek voorstel van D66 en PvdA, maar regel het ook voor de volwassenen want anders heeft het weinig nut. Niemand laat zijn zoon of dochter van vier alleen in de bus stappen richting opa en oma, muziekles of sportactiviteiten.

Amma Asante

LCR-voorzitter

Op de hoogte van alle berichten van de LCR

Wij plaatsen regelmatig berichten op onze website. Die delen we graag! Wil je op de hoogte blijven van wat er speelt binnen de LCR en de onderwerpen waarmee wij ons bezighouden? Schrijf je dan in voor onze nieuwsdienst.